Članovi VSNM-a Grada Zagreba obilježili su 13. januara u hramu Preobraženja Gospodnjeg svoju krsnu slavu, Sv. Dositeja Zagrebačkog.

I pored većeg iskazanog interesa vijećnika liturgiji koju je služio jerej Mihajlo Žikić, a onda i sječenju slavnog kolača, zbog protuepidemijskih mjera prisustvovao je ograničeni broj vijećnika na čelu s predsjednikom i potpredsjednikom Vlade RH Borisom Miloševićem.

Čestitajući prisutnima krsnu slavu nakon obreda, jerej Žikić pozvao je sve prisutne da im Sv. Dositej, čovjek koji je kao arhijerej povezao Niš i Zagreb, bude obrazac da daju cijelog sebe u svom radu, ali i da budu spremni na svaku žrtvu u tim nastojanjima.

Već tradicionalni novčić u slavskom kolaču našao je Boris Milošević.

Podsjetimo, Dositej Vasić u maju 1913. godine postavljen je za episkopa niškog. Nakon što su Centralne sile okupirale Srbiju 1915., tri godine je proveo u bugarskoj internaciji, a onda se vratio u svoju eparhiju.

U vreme prelaska dijela Čeha i Slovaka iz rimokatolicizma u pravoslavlje u Prikarpatskoj Rusiji i iz grkokatoličanstva (unije), vladika Dositej je tri godine proveo u Čehoslovačkoj kao misionar, a zatim je održavao stalnu vezu s pravoslavnom crkvom u Čehoslovačkoj.

Odlukom Svetog arhijerejskog sabora 8. oktobra 1932. godine jednoglasno je izabran za prvog mitropolita zagrebačkog. Osnovao je ženski manastir Sv. Petke koji se nalazi u neposrednoj blizini sadašnje pravoslavne gimnazije na Svetom Duhu i radio je na osposobljavanju pravoslavnih monahinja za rad u bolnicama.

Veliku pažnju je posvećivao brojnim ruskim emigrantima koji su u to vrijeme živjeli u Zagrebu i koji su uz njegovu podršku uspjeli organizirati vjerski, kulturni i politički život te stvoriti niz socijalnih organizacija i ustanova koje su pratile i pomagale učenike, studente i druge kojima je pomoć trebala, zbog čega je i ruska zajednica u Zagrebu uzela Sv. Dositeja kao slavu.

Ustaške vlasti uhapsile su mitropolita Dositeja početkom maja 1941. i mučile ga u policijskom zatvoru, a nakon toga i u bolnici Sestara milosrdnica. Nakon dugotrajnog nagovaranja i pregovaranja, izmrcvareni mitropolit je u teretnom vagonu prebačen do Zemuna, a onda u beogradski manastir Vavedenje gdje je 13. januara 1945. umro od posljedica mučenja.

Nenad Jovanović,
Novosti

Tekst je originalno objavljen 13. 1. 2022. na Portalu Novosti.